Almanya’da Yaşayan Kişi İçin Türkiye’de Vasi Atanması Mümkün mü? Türk Medeni Kanunu’nun (TMK m. 403 ve devamı) hükümlerine göre, vasi atanacak kişinin Türkiye’de ikamet etmesi durumunda yetkili mahkeme, onun yerleşim yeri sulh hukuk mahkemesidir.

Kişi Türkiye’de yaşamıyorsa ancak Türk vatandaşı ise, vesayet işleri için son yerleşim yeri mahkemesi; böyle bir yer bulunmuyorsa nüfusa kayıtlı olduğu yer sulh hukuk mahkemesi yetkilidir.

Eğer kişi hem yabancı uyruklu hem de yurt dışında ikamet ediyorsa, kural olarak Türkiye’de vesayet davası açılamaz. Ancak Türkiye’de taşınmaz, banka hesabı veya işletme gibi malvarlığı mevcutsa, bu malların yönetimi için malvarlığı vesayeti davası açılabilir.

Almanya’da İkamet Etmek Dava İçin Engel mi?

Almanya’da ikamet eden Türk vatandaşları hakkında Türkiye’de vasi atanması mümkündür. Çünkü MÖHUK m. 9 uyarınca, Türk vatandaşlarının vesayet işleri Türk hukukuna tabidir.

Yine de uygulamada mahkeme, kişinin fiilen yurt dışında bulunmasını dikkate alarak, vesayetin orada yürütülmesinin daha uygun olup olmadığını değerlendirir.

Ayrıca Almanya’da zaten bir vasi atanmışsa, Türkiye’de yeniden vasi atanması için haklı ve somut bir ihtiyaç bulunmalıdır. Örneğin, kişinin Türkiye’deki malvarlığının yönetilmesi buna gerekçe olabilir.

Türkiye’de Malvarlığı Olanlar İçin Vasi Atanması Nasıl Olur?

Kişi yabancı uyruklu olsa bile Türkiye’de malvarlığı mevcutsa, bu malların korunması ve yönetilmesi amacıyla Türkiye’de malvarlığı vesayeti davası açılabilir.

Yetkili mahkeme: Sulh Hukuk Mahkemesi

Gerekli belgeler:

Vesayet talep dilekçesi

Kısıtlanma sebebini gösteren sağlık raporu

Nüfus kayıt örneği

Türkiye’deki malvarlığına ilişkin belgeler

Yurt dışından alınan raporların Türkiye’de geçerli olabilmesi için apostil şerhi veya konsolosluk onayı ile noter tasdikli Türkçe tercümesi gerekir.

Yurt Dışında Düzenlenen Sağlık Raporları Geçerli Mi?

Mahkemeler, vesayet işlemlerinde raporun uzman hekim (psikiyatri, nöroloji vb.) tarafından hazırlanmış olmasını, hastalığın teşhisini ve ayrıntılarını içermesini ister.

Yurt dışında düzenlenen raporlar, Türkiye’de geçerli olabilmesi için:

Apostil veya konsolosluk onayı

Noter onaylı tercüme şartlarını taşımalıdır.

Yurt Dışında Verilen Vesayet Kararlarının Tanınması Nasıl Olur?

5718 sayılı MÖHUK ile birlikte, yurt dışında verilen vesayet veya kısıtlama kararlarının Türkiye’de tanınması ve uygulanması mümkün hale gelmiştir.

Yargıtay 18. Hukuk Dairesi, Münih’te verilmiş bir vasi atama kararının Türkiye’de tanınması gerektiğine hükmetmiş ve yerel mahkemenin reddini bozma kararıyla kaldırmıştır.

Uygulama süreci: Asliye Hukuk Mahkemesi’nde tanıma davası açılır.

Karar tanındıktan sonra Sulh Hukuk Mahkemesi, vesayet dosyasını açar ve işlemleri yürütür.

Yurt Dışında Verilen Vesayet Kararlarının Tanınması Nasıl Olur?

5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun (MÖHUK) yürürlüğe girdikten sonra, yurt dışında verilen vesayet (veya kısıtlama) kararlarının Türkiye’de tanınması ve uygulanması mümkün hale gelmiştir. Önceki uygulamaya göre bu mümkün değildi; ancak yeni düzenlemeyle bu uygulama değişmiştir.

Yargıtay 18. Hukuk Dairesi; Münih’te alınmış bir vasi atama kararının, Türkiye’de tanınmasına dair bir karar vermiş ve bu tanımanın yapılabileceğini belirtmiştir. Karar, “yerinde görülmeyen gerekçeyle reddi hatalı” bularak bozmuştur.

Uygulamada, tanıma kararı verildikten sonra Asliye Hukuk Mahkemesi kararın tanınmasına ilişkin işlemleri yürütür; takiben Sulh Hukuk Mahkemesi, vesayet dosyasını açarak vasi takibini sağlar.

Vasi Atanması İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?

Vesayet talep dilekçesi

Sağlık kurulu raporu (Almanya’dan alınmış ise apostil şerhli ve noter onaylı Türkçe tercümesi ile)

Nüfus kayıt örneği (Türk vatandaşları için)

Malvarlığına ilişkin belgeler (tapu, banka yazısı, araç ruhsatı vb.)

Kimlik fotokopileri

Vesayet altına alınacak kişinin rızası (mümkünse)

Vasi Davası Süreci Nasıl İşler?

Belgelerin Hazırlanması – Rapor, apostil, tercüme ve malvarlığı belgeleri temin edilir.

Dava Açılması – Sulh Hukuk Mahkemesi’ne dilekçe ile başvurulur.

Yargılama – Mahkeme gerekirse Türkiye’de sağlık raporu aldırabilir.

Karar ve Tescil – Vesayet kararı kesinleşir, vasi ataması yapılır.

Malvarlığı Yönetimi – Vasi, vesayet makamı denetiminde malları yönetir.

Emsal Yargıtay Karar Özeti

Yargıtay 18. Hukuk Dairesi, Almanya (Münih) Sulh Mahkemesi’nin verdiği vasi atama kararının Türkiye’de tanınabileceğine hükmetmiş, yerel mahkemenin “tanıma reddi” kararını bozmuştur.

Gerekçe: 5718 sayılı MÖHUK m. 50-59 uyarınca, yabancı mahkeme kararları Türkiye’de tanınabilir ve uygulanabilir.

Uygulama: Önce Asliye Hukuk Mahkemesi tanıma/tenfiz kararı verir, ardından Sulh Hukuk Mahkemesi vesayet dosyasını açar.